Evet önceki yazılarımızda araçlarımzıda bulunan narrowband sensörlerin maalesef AFR değerini tam olarak okuyamadığını ve LPG de AFR ayarı yaparken ayrı bir cihaza ihtiyaç duyduğumuzu söylemiştik. İşte bu yazımızda AFR cihazlarından ve çalışma prensiplerinden biraz bahsedeceğim.
- Bölüm: Genel Bilgiler
- Bölüm: Motorun AFR’ye göre çalışma prensibi
- Bölüm: AFR nasıl ölçülür
- Bölüm: LPG de AFR ayarı
AFR ölçer yada wideband o2 olarak adlandırılan cihazlardır. Adından da anlaşılacağı gibi wide yani geniş bir aralıkta çalışma yaparlar. Bu sayede AFR değerini tam olarak bize verirler.
Burada hep AFR üzerinden konuştuk ancak temelde bizim egzoz gazında ölçtüğümüz oksijen miktarıdır. Egzoz gazındaki oksijen miktarını havadaki oksijen miktarı ile karşılaştırıp AFR değerini hesaplarız. Şimdi wideband sensörler nedir nasıl çalışır biraz bakalım.
Wideband oksijen sensörügrafikltende görebileceğiniz gibi AFR değerine göre 0-5 volt arası değişken ve lineer bir çıkış verir. Bu çıkış sayesinde AFR değerimizi tam olarak hesaplayabiliriz. Yine grafikte görüldüğü üzere narrowband sensörümüz maalesef çok sınırlı bir alanda ölçüm yapar ve ne kadar zengin ne kadar fakir olduğunu ölçemez.
Wideband sensörler narrowband sensörlere göre daha karmaşık bir yapıya sahiptir. Narrowband sensörünüzü söküp yerine bir wideband takamazsınız mesela. Wideband sensör ve bu sensörden gelen verileri işleyecek yardımcı bir ekipman gerekmetedir.
Piyasada AFR Gauge, Widenband O2 vs gibi isimlerde cihazlar satılmaktadır. Başta gelen markalar AEM, innovate , PLX vb. dir. Bu cihazların yanında bir adet de wideband sensör gerekir. Yani bu ölçümü yapabilmek için bir adet wideband gösterge + wideband oksijen sensörüne ihtiyaç duyarsınız.
Wideband oksijen sensörleri LSU 4.2 ve LSU 4.9 olarak piyasada bulunabilmektedir. LSU4.9 daha yeni bir modeldir ve ayrıca bir kalibrasyona ihtiyaç duymaz.Eğer bir AFR cihazı alacaksanız LSU 4.9 öneririm.
Cihazlara ait bilgileri aşağıdaki web sitelerinden bulabilirsiniz, satınalmak için elektronik ticaret sitelerine veya araç modifikasyonu yapan yerlere danışabilirsiniz.
Peki bu cihazı aldık ne yapacağız, evet bu noktadan sonra LPG de AFR ayarı yapacağız, ARAcın benzindeki AFR haritasına uygun ayarlamaları yapacağız.
Ancak burada önemli olan nokta biz bu ayarlamalarımızı open loop yani açık döngüde yapacağız. Çünkü açık döngüde narrowband oksijen sensörümüz iş görmüyordu, closed loop da zaten LTFT ve STFT değerlerine OBD üzerinden bakarak ince-hassas ayarlarımızı yapabiliyoruz.
Kısacası AFR ayarı bize open loop bölgesinde ince-hassas ayar yapmamızı sağlar. Bir sonraki yazımızda AFR ayarı LPG sisteminde nasıl yapılır anlatacağım.
LPG AYAR 